Comte, Nietzsche, Schopenhauer

Wysłany: Maj 12, 2009, 5:57 pm

Magda Mańka poprosiła mnie za pośrednictwem poselstwa x.O o scharakteryzowanie filozofii tych trzech z temetu.

SCHOPENHUER

najważniejsza praca: 'Świat jako wola i wyobrażenie'

Inspiracją Schopenhauera był przede wszystkim Kant, w pewnej mierze również dalekowschodnia egzoteryczna mistyka.

W charakterystycznym dla epoki sporze idealizmu z realizmem, dającym się sformułować jako pytanie o to, czy byt ma pierwszeństwo przed przedstawiającą myślą, czy może to myśl jest w stosunku do niego nadrzędna, opowiedział się po stronie idealistów.
Pomiotowość zabarwia byt swoim kolorytem, myśl kształtuje byt, nie odwrotnie. W argumentacji odwoływał się do kantowskich pojęć czasu i przestrzeni jako warunkujących poznanie (umożliwiających poznanie czegokolwiek) - rozumiał je jednak inaczej niż Kant - jako fizjologiczne właściwości umysłu. Podobnie sądził o prawie przyczynowości, jedynej kantowskiej kategorii, jaką zachował w swej filozofii - był zdania, iż przyczynowość jest wykształconą biologocznie aparaturą służącą poznaniu.

Byt uwarunkowany podmiotowo - można by rzec - 'myślowo', miał - konsekwentnie zresztą - za ułudę, nie przyznawał mu w żaden sposób cechy realności (to jest motyw wschodni w jego filozofii).

I jakkolwiek w konsekwencji tego, co napisałem powyżej adekwatne, obiektywne poznanie bytu (przedmiotu) zewnętrznego jest niemożliwe, uważał Schopenhauer za zrozumiałe, że w drodze introspekcji (psychologicznego poznania samego siebie) możemy poznać siebie jako przedmiot.
Poznajemy, że właściwą i jedyną naszą istotą, naturą, jest wola.

Wola zatem musi być naturą przedmiotu (bytu). Wola bezrozumna, wzbijająca się do celu, bezmyślna, nieokiełznana. Jakkolwiek usiłujemy kompensować tę bezcelowość woli religią, filozofią czy sztuką, wola nie ma i nie może objawić żadnego celu.
Jednym z możliwych wyjść z tego a-moralnego marazmu jest ucieczka od świata, coś na kształt nirwany (motyw wschodni).

COMTE

najważniejsze dzieła: 'Wykład filozofii pozytywnej', 'System polityki pozytywnej'

Comte i pozytywizm to niemalże synonimy. Francuz, inspirowany swoim rodakiem i liderem socjalizmu utopijnego - Saint-Simon'em, opracował ogromny system filozoficzny. Trzeba oddać Comte'owi, że lwia część jego filozofii była autorska, autonomiczna względem Saint-Simon'a. Było to również zarzewiem ich konfliktu.

Pozytywny znaczy względny, niemający roszczeń do bycia absolutnym; znaczy pożyteczny; znaczy faktyczny, nieporuszający się drogami mętnych spekulacji, szczególnie spekulacji metafizycznych; to w końcu przedstawiający sobą pewną treść pozytywną, nie tylko bezpłodną krytykę.

W obrazie świata pozytywizmu filozoficznego (który - swoją drogą - do literackiego ma się jak ryba do roweru) dominował agnostycyzm, tj. przekonanie, że nie da się orzekań o fałszywości i prawdziwości zdań nieweryfikowalnych przez doświadczenie.

Inną, ważniejszą jeszcze składową owego obrazu był scjentyzm, tj. przeświadczenie o nadrzędnej roli nauk przyrodniczych (pozytywnych) w procesie poznawczym.
Nauki Comte klasyfkował według stopnia ogólności (gdzie mniej ogólne czerpią z bardziej ogólnych) w następujący sposób:
Astronomia
Fizyka
Chemia
Biologia
Socjologia (autorski termin filozofa)
(i na końcu nauka o moralności dodana w 'Systemie filozofii pozytywnej')
Matematyka zaś była jego zdaniem 'logiką wszystkich nauk'.

Dzieje w Comte'a filozofowaniu miały pewien wzrastający poziom racjonalności, który wyrażał się w trzech epokach (klasyfiacja rzecz jasna pochodzi od samego Francuza):
Teologiczna, Metafizyczna, Pozytywna, z której pierwsze dwie otrzymały w jego pracach bardzo dokładną charakterystykę.
Epoka teologiczna, w której ukuto pojęcie boga (był to 'pierwszy intelektualny wysiłek ludzkości'), tłumaczyła zjawiska działalnością bóstw; Metafizyczna wprowadzała abstrakcyjne pojęcia jak Duch, Natura, Absolut.
Epoka Pozytywna jest wolna od dogmatów.

Na temat drugiej filozofii Comte'a nic na lekcji chyba nie było.

NIETZSCHE

najważniejsze prace: 'Tako rzecze Zaratustra', 'Poza dobrem i złem', 'Z genealogii moralności'

Nietzsche nie był filozofem. Był raczej literatem, piewcą nowej moralności etc.

W myśl Nietzschego, nie ma i nie może być adekwatnego poznania bytu. Poznanie już choćby przez zamykanie bytu w pojęciowe ramy ów byt deformuje, traci jego istotę. Im bardziej ogólne pojęcie, tym mniej prawdziwe. Najbardziej jałowe są poznania filozofów, albowiem szafują oni pojęciami absolutu, substancji i przedmiotu, które nie mają żadnego znaczenia.

Nie ma zatem również czegoś takiego jak moralność obiektywna. Poznanie jej jest wszak niepodobieństwem. Każdy ma taką moralność, jaką dyktują mu warunki środowiskowe, usprawiedliwia nią napaść na przeciwnika, targnięcie się na cudzą własność czy współczucie.
Pośród różnych moralności są dwa główne rodzaje - panów i niewolników. Ci pierwsi nie uznają zasad, albowiem te krępują ich swobodną, dionizyską działalność (postawą dionizyjską nazywał Nietzsche taką, która nastawia się na uczestnictwo w wirze życia; przeciwstawił jej apollińską, ceniącą sobie granice, miłującą harmonię zamiast pędu życia).

Moralność panów jest manifestacją drzemiącej w 'nadczłowieku' woli mocy, agresji, niezgody na jakiekolwiek zasady czy ograniczenia - ich grak sytuuje ich poza dobrem i złem, poza zewnętrznymi wyznacznikami dobra i zła.

Obostrzenia moralne, szczególnie chrześcijańskie, są wynikiem resentymentu, czyli działania obronnego 'moralności niewolników'. Niewolnicy obiektywizują swoją moralność, usiłują skłonić społeczności do uznania powszechności takiej moralności, która sprzyja ich naturalnym skłonnościom - dążeniu do spokojnego życia, litości, współczucia. Umniejszają moralność panów, nakładają na nią kary.
Tak, zdaniem Nietzschego, postępuje chrześcijaństwo.

Lecz gdy uświadomimy sobie ten moralny nihilizm (brak wartości etycznych), Bóg przestnie być koniecznym odniesieniem naszych działań i w ogóle przestanie być potrzebny - taki jest sens nietzscheańskiego hasła 'Bóg umarł'.

Wysłany: Maj 12, 2009, 6:32 pm

pozwolę sobie wystąpic jako głos klasy: Jesteś Fantastyczny i lepszy niż wikipedia

Wysłany: Maj 12, 2009, 9:19 pm

ratujesz moje wybrakowane notatki Smile

Wysłany: Maj 12, 2009, 9:27 pm

taa. jest fantastyczny:P
;*

Wysłany: Maj 12, 2009, 9:59 pm

a ja dziękuje we własnym imieniu ;p

Wysłany: Maj 12, 2009, 10:34 pm

restecpa homie Very Happy

Wysłany: Maj 25, 2009, 7:06 pm

a posiada ktoś może jakąś listę/byłby ją wstanie zrobić - o których ludzikach możemy robić te plansze i którzy już zostali zrobieni ? (nie mogą się powtórzyć?)

Wysłany: Maj 25, 2009, 7:19 pm

jak ktos juz w shoutboxie wspomniał od pozytywistów w góre..ja np zrobiłam milla bo tak mi sie spodobał z nazwiska no i potem dowiedziałam się ze wrecz feministą byłD: to już wogole uznałam go za ewenement godny mnie:D Very Happy

a ona uznała że fantastycznie ze go zrobiłam i ze bardzo jej sie przyda (czy ktoś o nim słyszał poza Karolem Z?) więc myśle że pomysłowość..i jeszcze raz pomysłowość Very Happy

Wysłany: Maj 25, 2009, 7:24 pm

ja słyszałam! Very Happy

to ja robie tego glupka Heideggera, ale dupa, co ja moge tam napisać, jak nic o nim nie wiem -.- wikipedia? Razz

Wysłany: Maj 26, 2009, 2:45 pm

MagdaM Milla to my na lekcji robiliśmy:P

Wysłany: Maj 26, 2009, 5:01 pm

a można zrobić Harego z Kanciapy na plakat ? :>

Wysłany: Maj 26, 2009, 5:28 pm

z tego co wiem to powtarzają się jej filozofowie np Nietzsche, ale nic nie mówiła, że jej to nie pasuje.

Wysłany: Maj 26, 2009, 8:07 pm

taak to był własnie dowód mojej uwagi na lekcjach NP